Του Δρ. Γεώργιου Τσακαλίδη*

Η αντίληψη περί της «ανάπτυξης» εμφανίζει πολλές ερμηνείες και αντιμετωπίζεται διαφορετικά σε επιστημονικό, κοινωνικό, πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο. Αυτό αποτυπώνεται άλλωστε και στα κλασικά κείμενα στη σχετική διεθνή βιβλιογραφία των Adam Smith, David Ricardo και Karl Marx, όπως και των νεωτέρων J. A. Schumpeter 1912, W. Rostow 1960, T. Bottomore 1990, F. Nuscheler (1994, 2000) και από ελληνικής βιβλιογραφίας, Δ. Ρόκου 2003, 2004.

Το κεντρικό πρόβλημα της ανάπτυξης και δη της αειφόρου και βιώσιμης [1], (Μ. Δεκλερή 2000, 2005) είναι ένα από τα αντικείμενα σκληρής αντιπαράθεσης, τόσο σε επίπεδο θεωρητικό όσο και σε εξουσίας, ιδιαίτερα όσων αφορά στον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνεται. Αποτελεί διαχρονικά πεδίο συνεχούς τριβής, εκφράζοντας πέραν των ακαδημαϊκών θέσεων, ένα ευρύτερο φάσμα υπαρκτών, πρακτικών κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών και εσχάτως εντονότατα ανησυχητικών οικολογικών εξελίξεων και προβλημάτων, τα οποία από μόνα τους και απομονωμένα το ένα από το άλλο δεν επαρκούν για να δώσουν ολοκληρωμένες λύσεις.                                                                                                                                              

Σχετικά με τον συνολικό τρόπο θεώρησης της «κλασικής Ανάπτυξης», αυτός παρουσιάζεται ιστορικά ίδιος διαφέροντας κατά διαστήματα στο περιτύλιγμα αλλά όχι στην ουσία. Οι σταθερές του συντεταγμένες δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει, μιας και καθορίζονται στο μεγαλύτερο τους μέρος από τη μια και μοναδική διάσταση (κυρίως την οικονομικοτεχνική) βασιζόμενη μόνο σε αυτού του είδους επιστημονικές θεωρήσεις και αντιλήψεις .

Αυτό παρατηρούμε τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980, όπου και η διεθνής επιστημονική κοινότητα και κοινωνία αμφισβήτησε την μονοδιάστατη αυτή κατάσταση αναπτύσσοντας μια εναλλακτική και πολυδιάστατη θεώρηση των πραγμάτων, αυτή της Sustainable Development δηλαδή της «Αειφόρου Ανάπτυξης». Η επιτροπή για την Ανάπτυξη και το Περιβάλλον (Brundtland-Commission), έχει χαρακτηρίσει επίσης για πρώτη φορά έννοιες και θεωρίες, μέχρι τώρα στενά ανταγωνιστικά προσκείμενες και ερμηνευμένες, ως πλέον ισόνομες, ισότιμες και συμπληρωματικές. (κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά)