Του Δρ. Γεώργιου Τσακαλίδη*

Στο πλαίσιο της πολιτικής «Προς μια σύμπραξη για την αειφόρο ανάπτυξη» που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης το 2002, καθορίζεται καθαρά το σκέλος της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Αειφόρο Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αποτέλεσε απάντηση στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Γκέτεμποργκ του Ιουνίου του 2001, το οποίο είχε εγκρίνει την εσωτερική στρατηγική της Ένωσης για τη αειφόρο και βιώσιμη ανάπτυξη, αναγνωρίζοντας συγχρόνως την ανάγκη να δημιουργηθεί στη συνέχεια ένα σκέλος που θα αφορά τις όλες τις πτυχές.[1]

Τον οικονομικό πυλώνα που πρέπει να προετοιμάσει τη μετάβαση προς μια δυναμική οικονομία της γνώσης. Στον πυλώνα αυτό δίνεται έμφαση στην ανάγκη για συνεχή προσαρμογή στις εξελίξεις της κοινωνίας της πληροφορίας και στις προσπάθειες για συναίνεση στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης·

Τον κοινωνικό πυλώνα που πρέπει να επιτρέψει τον εκσυγχρονισμό του κοινωνικού μοντέλου μέσω επενδύσεων σε ανθρώπινους πόρους και της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού. Οι κοινωνίες καλούνται να επενδύσουν στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και να διεξαγάγουν ενεργότερη πολιτική απασχόλησης προκειμένου να διευκολύνουν τη μετάβαση στην οικονομία της γνώσης.

Τον περιβαλλοντικό πυλώνα ο οποίος προστέθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Γκέτεμποργκ τον Ιούνιο του 2001 και ο οποίος επικεντρώνεται στο γεγονός ότι στην κάθε πολιτική, τόσο στον οικονομικό τομέα όσο και στον τομέα της ανάπτυξης και της διοίκησης πρέπει να έχει ενσωματωθεί στις εκάστοτε δράσεις η οικολογική συνιστώσα.

Έτσι καθορίζεται ένα πλήρες και ολοκληρωμένο σύνολο δράσεων που σκοπό έχει να συμβάλει στην ολοκληρωμένη διάσταση της βιώσιμης ανάπτυξης με τους εξής αποδεκτούς στόχους:

• Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών και περιβαλλοντικών πόρων·
• Καταπολέμηση της φτώχειας και προώθηση της κοινωνικής ανάπτυξης·
• Τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης, θέτοντας το εμπόριο στην υπηρεσία της βιώσιμης ανάπτυξης·
• Βελτίωση της συνεκτικότητας των διαφόρων πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Βελτίωση της διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα·
• Χρηματοδότηση της αειφόρο και βιώσιμης ανάπτυξης.

Στην παγκόσμια διάσκεψη κορυφής για την αειφόρο ανάπτυξη που πραγματοποιήθηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ τον Σεπτέμβριο του 2002, οι βασικοί στόχοι που καθορίστηκαν από τη διεθνή κοινότητα ήταν οι εξής:

• Μείωση της σημερινής απώλειας βιοποικιλότητας·
• Βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες παροχής καθαρής ενέργειας, βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και χρησιμοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·
• Μείωση του ποσοστού των ατόμων χωρίς πρόσβαση σε πόσιμο καθαρό νερό και στοιχειώδεις εγκαταστάσεις υγιεινής·
• Αναστροφή της σημερινής τάσης υποβάθμισης των φυσικών πόρων·
• μείωση των αρνητικών επιπτώσεων των χημικών ουσιών·
• προώθηση αειφόρων τρόπων παραγωγής και κατανάλωσης·
• στήριξη της εφαρμογής εθνικών στρατηγικών αειφόρου ανάπτυξης

Η ΕΕ, δεσμεύτηκε να λάβει υπόψη της το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη στις εμπορικές της διαπραγματεύσεις με τις τρίτες χώρες. Επιπλέον, έλαβε μέτρα για τη βελτίωση και προώθηση της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων τόσο σε κοινοτικό όσο και διεθνές επίπεδο. Στο πλαίσιο των προσπαθειών της να ενσωματώσει τα θέματα της αειφορίας στην εμπορική της πολιτική, η Ένωση έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις αξιολογήσεις των επιπτώσεων στην αειφόρο.

Τέλος, η Ένωση, μέσω των δεσμεύσεών της για ενίσχυση της διεθνούς διακυβέρνησης και έχοντας ως στόχο την τήρηση των υποχρεώσεων που ανέλαβε στο Γιοχάνεσμπουργκ, στηρίζει πλήρως τις δραστηριότητες της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία θεωρείται ως το κύριο διεθνές φόρουμ για την παρακολούθηση της υλοποίησης των στόχων του Γιοχάνεσμπουργκ.